Je bent het zo gewend

Als je al jaren gewend bent om iets op een bepaalde manier te doen, heb je het over ingesleten patronen en gedrag. Dat kan individueel of collectief zijn. Gedragspatronen doorbreken, lukt alleen als je dat zelf ook echt wilt, vanuit ‘intrinsieke motivatie’. Komt het van buiten en wordt het opgelegd? Dan spreek je van ‘extrinsieke motivatie’. Dat werkt misschien eventjes, maar op de lange termijn zal het geen standhouden. Het van binnenuit willen, is stap één. Maar dan ben je er nog niet, want om je doorzettingsvermogen te ondersteunen heb je geduld en zelfcompassie nodig.

Wel intentie, geen verandering

Tussen intentie en gedrag bestaat een grote kloof, blijkt uit onderzoek. Niet iedereen kan gewoontes waarvoor je op korte termijn beloond wordt, even goed weerstaan. Uit experimenten blijkt dat mensen die bijvoorbeeld impulsief zijn en niet goed kunnen plannen, hier moeite mee hebben. En ook als er in je omgeving te veel verleidingen zijn, maakt dat een verandering in je gedrag een stuk moeilijker. Persoonlijke kenmerken en sociale omgevingsfactoren spelen dus allebei een rol.

Positieve conditionering

Dan komt ‘Kan ik dit?’ om de hoek kijken. Om hun gedrag te veranderen hebben veel mensen persoonlijke feedback en ondersteuning nodig. Daarmee pakken ze de oorzaak aan, in plaats van het symptoom te bestrijden. Wat ook helpt bij een gedragsverandering, is positief denken. Tel dus het aantal keer dat je ‘s avonds een gezonde snack hebt gegeten en niet het aantal keren dat je gesnoept hebt. Zo beïnvloed je zelf je ‘positieve conditionering’, dat wil zeggen dat je jezelf meer gaat waarderen over je succesvolle gedrag. Je houdt het dan makkelijker vol, zo blijkt uit onderzoek. Dus in plaats van jezelf op je kop te geven, kun je beter op een vriendelijke toon met jezelf in gesprek gaan. Je mag fouten maken, terugvallen en daarna weer in de flow komen.

Gecombineerde aanpak werkt

Om je gedragsverandering en daarmee je doelen voor de korte en lange termijn succesvol te laten zijn, werkt een gecombineerde aanpak het beste:

• Je moet zelf willen
• Aandacht en steun van anderen is onmisbaar
• Maak gebruik van technologie d.m.v. slimme apparaten

Smart steuntjes in de rug

Slimme apparaten kunnen je helpen bij het aanpassen van je gedrag. Smartwatches, slimme weegschalen en apps kun je zo instellen dat ze je op de juiste momenten op je gedrag sturen. Je gedrag is meetbaar en dus concreet, in tegenstelling tot ‘goede bedoelingen’, die je niet kunt meten.

Een smartwatch helpt bijvoorbeeld als je meer wil bewegen. Hij trilt dan als je lang stilzit en geeft een melding dat je even moet lopen. Als je bewuster wil omgaan met je voeding, kan een berichtje op je smartphone je op moeilijke momenten een alternatief geven. Ook kun je meer zicht krijgen op je slaappatroon. Een goede nachtrust staat ten slotte aan de basis van ieders gezondheid.

Luister ook naar jezelf

Een paar kanttekeningen… allereerst moet je natuurlijk ook zelf naar de behoefte van lichaam en geest blijven luisteren. Hoe ‘smart’ de apps en horloges ook zijn, jij bent nóg slimmer als je blijft luisteren naar jezelf. Daarnaast blijkt het niet altijd makkelijk om zelf alle data te begrijpen. Tenslotte moet de technologische ondersteuning deel uitmaken van een groter plan, anders is het schieten met hagel. Het kan dus verstandig zijn om advies te vragen aan een expert.

Bronnen: Om de content op Preventieplatform 111 feitelijk te onderbouwen, raadpleegt 111 uitsluitend kwalitatieve bronnen, wetenschappelijke studies en de eigen 111 experts.