‘Laat ons voedsel medicijn zijn, en ons medicijn ons voedsel,’ zei Hippocrates (4e eeuw v.Chr.). Maar wat dan gezond is, verandert met de tijd. 100 jaar geleden aten we anders. Over 100 jaar ook. Gezonder? Dat hangt in belangrijke mate af van de keuzes die we nu maken.

Onze huidige voedselproductie zal in ieder geval op de schop moeten. Het draagt voor een kwart bij aan de uitstoot van broeikasgassen en landbouwgronden, biodiversiteit en klimaat hebben het zwaar te verduren, ruim 800 miljoen mensen zijn ondervoed en 3 miljard overvoed. Met alle leed, gezondheidszorgen en -kosten van dien.  

Onze liefde voor vlees heeft een hoge prijs
Ons huidige eetpatroon, en met name onze liefde voor vlees, is niet te handhaven. Frederike Praasterink, lector Future Food Systems aan de HAS Hogeschool, voorziet een drastische prijsstijging.
Het meest duurzame product zal dan het goedkoopste product worden, waarbij boeren een vergoeding voor duurzame productiepraktijken krijgen. “Dan wordt je plofkipfilet plots een stuk minder aantrekkelijk. Vlees zullen we altijd kunnen eten, maar als prijzen stijgen dan wordt het een luxeproduct.”

Andere eiwitbronnen
Insecten en algen zullen steeds meer op ons bord belanden. Insecten zijn nu nog smakeloos en van een groene drap algen op ons bord worden we niet blij. Aan die nadelen wordt gewerkt. Dat is fijn want de productie is vele malen milieuvriendelijker.

Winston Churchill voorspelde in 1931 dat kweekvlees een toekomst had, en hij krijgt vast gelijk. Miljardairs als Bill Gates en diverse vleesbedrijven investeren er al flink in. Dat zegt wel wat! De productie is helaas nog duur en de zoektocht naar de juiste smaak en textuur is in volle gang. Kortom: het komt eraan.

Voor nu doen we het nog even met vleesvervangers. De laatste jaren hebben die een spectaculaire groei doorgemaakt. Groenteburgers, veggie (gehakt)ballen en allerlei hamburgers die zelfs verstokte vleeseters nog weten te verleiden: de markt hiervoor groeit. Unilever ziet dat ook. Vandaar dat zij De Vegetarische Slager overnamen. Inmiddels zijn vleesvervangers goedkoper dan echt vlees. Een goede ontwikkeling.

High Tech
3D-printing en nanotechnologie komen ook steeds dichterbij. OK, je kunt nog geen boeren omeletje uit je 3D-printer halen, maar er is al een succesvol experiment gedaan met broccolipuree die boordevol vitaminen en mineralen zat. Ook van nanotechnologie wordt veel verwacht. Hiermee kun je bijvoorbeeld mayonaise een vollere smaak geven zonder vet toe te voegen, of een zoutjes zouter maken zonder zout toe te voegen. Kanttekening is wel dat wetenschappelijk nog niet bewezen is dat de nanodeeltjes geen gezondheidsrisico’s met zich meebrengen. Voorlopig nog even toekomstmuziek dus.

In de landbouw wordt nanotechnologie op kleine schaal wel al toegepast. Piepkleine sensoren die meten of planten genoeg water en voeding krijgen of nanodeeltjes die voor precisiebemesting zorgen en minidrones die de bestuiving regelen.

Preventie
Ons voedingspatroon is ongezond voor de aarde, onze eigen habitat. In dat opzicht alléén al is preventie van levensbelang. Maar dat geldt ook voor onze gezondheid. We eten en drinken nog te vaak wat we willen. Totdat de dokter op een dag suikerziekte, aderverkalking of een te hoog cholesterol vaststelt. Je kan zelf al risico’s beperken door preventief om te gaan met wat je eet (bio kip, MSC vis, veel groenten, noten, zaden, granen en fruit) en gebruik te maken van meet instrumenten zoals sensoren die je bloedsuikerniveaus meten.