Maak een analyse 

Als je werkstress wil oplossen of/en voorkomen, moet je eerst moeten weten wat de situatie is.  Breng de situatie eerst in kaart door intern en extern onderzoek te doen. Met de antwoorden en gegevens maak je vervolgens een analyse. Je kunt daarbij het stappenplan van het Ministerie van SZW gebruiken. 

Beantwoord de volgende vragen: 

• Wat zijn binnen jouw bedrijf de risicofactoren?  
• Wat zeggen je medewerkers?  
• Wat zeggen de cijfers van Arbodienst of zorgverzekeraar?  
• Wat zien leidinggevenden aan oorzaken?  
• Is er sprake van sabotagegedrag (o.a. smoesjes, grapjes, geroddel)?

Figuur: Sabotagegedrag

Natuurlijk moet je eerlijk én kritisch zijn ten aanzien van de leiding en de organisatiepatronen. Deel de uitkomsten van de analyse daarom met iedereen. Ze zijn ook van iedereen. Hoe opener je bent, hoe beter. Zaken waar niet over gepraat wordt, verdwijnen niet. Die gaan juist onder de oppervlakte ‘woekeren’.

Kijk en vraag ook naar wat goed gaat. Een positieve insteek van de analyse levert meer energie op. Kies je als uitgangsvraag ‘Waar krijg je stress van?’ of ‘Waar floreer jij bij?’ Als je voor de laatste kiest, merk je duidelijk een verschil in de respons. Na de analyse kun je alleen of samen verbeteringen bedenken die aansluiten bij de oorzaken én binnen de context passen.

Betrek je medewerkers

De analyse levert ideeën op voor verbeteringen op meerdere vlakken. Als je verschillende perspectieven meeneemt, een dwarsdoorsnede bijvoorbeeld, wordt de kwaliteit van de interventies beter. Maar je zorgt ook voor meer succes, omdat je draagvlak creëert. Bovendien zorgt je analyse ervoor dat je elkaar onderweg scherp houdt. Voor je het weet, neemt de waan van de dag het over.

Voer het gesprek

Je hebt als werkgever natuurlijk niet overal invloed op. Het is wel belangrijk dat je er zicht op krijgt: Wat speelt er bij je mensen? Hoe uit stress zich? Sommige mensen gaan ongezonder leven. Daar kun je je op richten. Maar als je de achterliggende oorzaak, namelijk stress, niet meeneemt, kom je niet zo ver. Het in een zo vroeg mogelijk stadium herkennen van signalen, is hoe dan ook belangrijk.

Het gaat erom dat je elke vorm van stress welgemeende aandacht geeft. Het gaat niet om ‘controleren’ en ook hoef je niet direct met advies te komen. Verken eerst de situatie, stel open vragen en ontdek wat mensen ervaren en verlangen. Of het nu gaat om een individu of een heel team. Open vragen over het verminderen van stress:

• Welke oplossingen zie jij?
• Wat zouden die oplossingen je opleveren?
• Wat maakt jou blij?

Als je deze vragen hebt gesteld, kun je vragen wat jij als werkgever kan doen en kun je tips geven. Op die manier motiveer je mensen namelijk om ook zelf in actie te komen en om vertrouwen te hebben in zichzelf. Voer het gesprek vanuit gelijkwaardigheid en verbondenheid.

Wees een rolmodel

Als werkgever of leidinggevende sta je vaak in de schijnwerpers. Mensen kijken naar jou: Wát doe jij en hoe doe jij dat? Vind jij gezondheid belangrijk? Laat dan in je gedrag en keuzes zien dat je het serieus neemt. Durf je kwetsbaar op te stellen en deel je dilemma’s en missers met je medewerkers. Als jij laat zien wie je écht bent, maak je het voor iedereen makkelijker om ook hun uitdagingen of kritische observaties te bespreken. Dat is erg zinvol, want wat besproken wordt, kan ondergronds gaan. En dan heb je er geen of weinig vat meer op. De Erasmus Universiteit Rotterdam deed onderzoek naar de rol en invloed van leidinggevenden. Die blijkt heel groot te zijn.

Bore-out

En dan nog dit. Uitdagingen en een tikkeltje stress zijn belangrijk. Daarmee blijven medewerkers alert en buiten hun comfortzone. Ze leren en presteren er beter door. Nieuwe prikkels en uitdagingen zijn vaak nét het zetje dat mensen nodig hebben om plezier uit hun werk te halen. Maar als medewerkers te lang in hun comfortzone zitten of alles op routine doen, bestaat het risico dat ze passief worden. In sommige gevallen ontwikkelen ze zelfs een ‘bore-out’, letterlijk ‘verveeld’. Het toverwoord is balans: tussen inspanning en ontspanning; tussen leiden en laten leiden; tussen geven en krijgen; én tussen werk en privé.

Bronnen: Om de content op Preventieplatform 111 feitelijk te onderbouwen, raadpleegt 111 uitsluitend kwalitatieve bronnen, wetenschappelijke studies en de eigen 111 experts.