Wekelijks koppen de media dat de verzuimcijfers alwéér zijn gestegen. Verzuim kost geld en productiviteit. Maar ook leed en stress. Zowel voor werkgevers als voor werknemers. Actieve preventie van ziekteverzuim klinkt dus logisch. Maar hoe pak je dat aan? En hoe voorkom je dat je dat je in korte termijn denken blijft hangen? De sleutel zit in twee woorden: aandacht en actief. In dit artikel gaan we in op de kosten en baten van actieve preventie van ziekteverzuim.
Actieve preventie van ziekteverzuim is een belangrijk onderdeel van goed werkgeverschap. En dan hebben we het niet over een jaarlijks PMO-testje voor de vorm. Door echt te investeren in een gezonde en veilige werkomgeving, draag je bij aan een positieve werkcultuur waarin medewerkers zich gesteund voelen om gezonde keuzes te maken en zorg te dragen voor hun eigen gezondheid en welzijn.
Dit voorkomt niet alleen verzuim en verloop, maar levert ook een hogere medewerkerstevredenheid en productiviteit op. En dat alles leidt natuurlijk tot een hogere klanttevredenheid en -loyaliteit.
De prijs van ziekteverzuim is hoog
Als werkgever en ondernemer heb je een dubbele verantwoordelijkheid. Je dient de gezondheid en het welzijn van medewerkers te ondersteunen én je bent verantwoordelijk voor de productiviteit en gezondheid van de business. Ziekteverzuim is in beide gevallen slecht nieuws.
Volgens onderzoek van TNO kost het een MKB-bedrijf gemiddeld € 250,- per medewerker per dag. Uitgaande van het gemiddeld ziekteverzuim van 5,6% (cijfer CBS), dan heeft een MKB-bedrijf met 10 fte 120 verzuimdagen op te vangen. Dat komt neer op € 30.100 verzuimkosten per jaar. Stel dat je dankzij een goed actief preventieplan, het ziekteverzuim met 20% reduceert (van 5,6% naar 4,5%) dan kom je uit op een totaal verzuim van 24.725 euro. Een besparing dus van € 5.375 per jaar per 10 medewerkers.
Er zijn ook menselijke kosten. Als er sprake is van een te hoge werkdruk (soms zelfs veroorzaakt door verzuim), leidt dat vaak ook weer tot verzuim omdat mensen de workload van zieke collega’s erbij krijgen. Ook fysieke overbelasting speelt vaak een rol. Denk dan niet alleen aan zwaar fysiek werk maar ook aan te veel zitten. Verder is een bedrijfscultuur die sociale en psychologische stress veroorzaakt, een ziekmaker. En vergeet de (chronische) ziekten die verband houden met leefstijl niet. Kortom: het vreet allemaal aan de fysieke en mentale gezondheid -en het werkplezier- van mensen. Je zult dus moeten weten hoe het ervoor staat met de gezondheid van je mensen: fysiek, mentaal en sociaal. Want die beïnvloeden elkaar onderling maximaal.
Wie zaait zal oogsten
Onderzoek van MIT, de London School of Economics en de Universiteit van Oxford bewijst dat bedrijven die investeren in het welzijn van medewerkers een toename van hun productiviteit van 10% laten zien, een hogere klanttevredenheid realiseren en minder verloop van personeel hebben.
Goed om te weten dat dit (en ander) onderzoek uitwijst wat medewerkers belangrijk vinden:
- Goede werk-privé balans
- De sociale relaties op het werk tellen, met name de relatie met de leidinggevende is cruciaal
- Interessant werk
- Carrière/ door groeimogelijkheden
- Goed doordacht beloningssysteem
- Juiste workload
Consistente aandacht voor welzijn, gezondheid en betrokkenheid van medewerkers loont.
Gallup (gerenommeerd wetenschappelijk onderzoeks- en adviesbureau) doet hier structureel en wereldwijd onderzoek naar en publiceerde de volgende uitkomsten:
41%
Lager ziekteverzuim
17%
Beter performance
68%
Daling burn-out klachten
68%
Minder vertrek van medewerkers
41%
Minder fouten gemaakt
Wat houd je tegen?
Klinkt allemaal best logisch, toch? Want aan gezond verstand heb je als werkgever natuurlijk geen gebrek. Toch kan het zijn dat je als MKB-bedrijf nog niet bent gestart met preventie omdat je belemmeringen ziet waar je nog niet overheen kunt kijken. Je bent niet de enige. Hier enkele vragen (of belemmerende gedachten) waar veel MKB-bedrijven mee zitten.
Dat gaat toch bakken met geld kosten?
Actieve preventie hoeft niet de wereld te kosten. Er zijn tal van betaalbare activiteiten te bedenken die je zelfs kunt vergoeden vanuit de werkkostenregeling. Ook zijn er subsidie- en fondsregelingen om de kosten van preventie te drukken. Daarnaast kun je de hulp inschakelen van een arbodienst (die ook mee kan denken over preventie) of een externe preventie expert bij het opzetten en uitvoeren van een preventiebeleid.
Hoeveel invloed kan ik daar nou echt op hebben?
De kracht zit in aandacht. Niet eenmalig maar structureel. Niet alleen maar samen. Praat erover met elkaar en denk samen met medewerkers na over activiteiten en over voorbeeldgedrag. Je zorgt ook voor een gezondere werkcultuur door te kijken en luisteren naar signalen die medewerkers aangeven.
Waar haal ik de tijd vandaan?
Natuurlijk ben je druk met het draaiend houden van je bedrijf. Het klopt dat actieve preventie tijd en inspanning kost. Maar ondernemen is ook vooruitkijken. Je bespaart uiteindelijk meer tijd (en geld) dan je investeert. Bovendien draagt het bij aan goed werkgeverschap en dat levert betrokkenheid en motivatie op bij medewerkers. En dus minder verzuim of verloop.
Zet de logische eerste stap
Preventie van ziekteverzuim is een proces dat tijd en inspanning vereist. Er is geen quick fix. Maar je hoeft ook niet ijzer met handen te breken. Beweeg stap voor stap naar je doel: een laag verzuim en een -in alle opzichten- gezond bedrijf.
Stap één bij de plannenmakerij is uiteraard: weten wat de oorzaken en risico’s zijn binnen jóuw bedrijf. Je wilt immers geen oplossingen bedenken voor problemen of oorzaken die er niet zijn. Zoek dus uit waar de oorzaken of verbeterkansen liggen binnen jóuw bedrijf. Gaat dat over ergonomisch verantwoorde werkplekken? Een gezondere kantine of meer beweging? Is werk-gerelateerde stress een oorzaak? Is de cultuur niet helpend? Het kan ook een combinatie van factoren zijn.
Maak het makkelijk?
Hoewel er voor preventie van ziekteverzuim dus geen quick fix is, zijn er allerlei manieren om het proces gemakkelijker te maken en winst te boeken. Hier wat suggesties:
- Maak gezondheid en welzijn een prioriteit: door gezondheid en welzijn als prioriteit te stellen, kan er meer aandacht en middelen worden besteed aan het creëren van een gezonde en veilige werkomgeving. Als werkgever kun je bijvoorbeeld gezondheidsprogramma’s aanbieden en zorgen voor een gezonde(re) werkplek.
- Betrek werknemers bij het inrichten van beleid en moedig ze aan om hun eigen verantwoordelijkheid te nemen voor hun gezondheid en welzijn door deel te nemen aan gezondheidsprogramma’s. Door medewerkers actief te betrekken, investeer je ook in een cultuur van gezondheid en welzijn. Waar wringt volgens hen de schoen en speelt de cultuur hier mogelijk een rol? Hoe zien zij hun eigen verantwoordelijkheid?
- Open communicatie tussen werkgever en werknemers kan helpen om problemen en zorgen rond gezondheid en welzijn aan te pakken. Heb aandacht voor een open communicatiecultuur waarin werknemers zich veilig voelen om hun zorgen, twijfels of ideeën te delen. En om hun gezondheidsproblemen te bespreken.
- Je kunt gezonde keuzes stimuleren door bijvoorbeeld gezonde snacks aan te bieden op het werk en door het aanmoedigen van voldoende lichaamsbeweging. Wees daar ook creatief in.
- Gebruik technologie: technologie kan worden gebruikt om gezondheidsprogramma’s en -diensten makkelijk toegankelijk te maken voor werknemers.
Pak je die winst?
Wat laat je hier allemaal niet liggen als het om ‘winst’ gaat? Dat geldt zowel voor winst voor de individuele gezondheid van medewerkers, de collectieve winst aan productiviteit, motivatie, loyaliteit en duurzame inzetbaarheid, maar ook financiële winst voor eventuele aandeelhouder(s).
De prijs die MKB-bedrijven en medewerkers betalen voor verzuim is nu echt te hoog. Tijd dus om de omslag te maken van reactief naar preventief beleid. Onderzoek deze week nog waar de kansen voor verbetering liggen binnen jouw bedrijf. En begin met kleine stappen.
