Geluk gaat over veerkracht
Maria Menger is als psycholoog verbonden aan 111. Ze heeft zich in de loop der tijd gespecialiseerd in de Positieve Psychologie en in de relatie tussen mentale, sociale en fysieke vitaliteit. Vanuit haar vak en specialisatie kijkt zij naar de inrichting van alle processen en de modules die we samen ontwikkelen.
Wat is de kracht van Positieve Psychologie?
Positieve psychologie houdt in dat we ons richten op de mogelijkheden en minder op de problemen. Zonder deze te bagatelliseren want niet alles loopt zoals we graag zouden willen. Dat is de realiteit van het leven. De manier waarop wij als persoon daarmee omgaan, maakt het grote verschil.
Daar hoort ook bij dat we vanuit 111 niet alleen kijken naar alle afzonderlijke delen van gezondheid, zoals beweging of voeding. We kijken naar de mens als geheel want alles grijpt in elkaar.
Kan je daar een voorbeeld van geven?
Een vrouw die ik begeleidde vond het lastig om contact te maken. Ze wilde daar iets aan doen. Tijdens het 1e contact gaf zij al aan dat haar gewicht er mogelijk voor zorgde dat ze zich afsloot voor anderen. Ze bewoog steeds minder, wat ook invloed had op de kwaliteit van haar slaap, ging ’s avonds steeds meer eten en nam af en toe een wijntje te veel.
Je zou denken: eerst werken aan afvallen, maar de sleutel zat meer in het luisteren naar haar verhaal en daarop door te vragen om te achterhalen waardoor ze precies in deze vicieuze cirkel was terecht gekomen. Wat was haar zorg en waar had zij echt behoefte aan? Op basis van die uitkomst hebben we gezamenlijk een Plan van Aandacht opgesteld.
En daarmee is ze aan het werk gegaan, waarbij zij de verantwoordelijkheid nam, en de controle had. Ik ondersteunde haar als psycholoog.
Dat was de eerste stap.
Als ik alleen op het gewicht was gaan zitten, waren we niet tot deze aanpak gekomen met het risico dat zij was afgehaakt.
Zo werk ik in mijn eigen praktijk. En met diezelfde holistisch benadering werken we vanuit 111. We kijken naar de mens als geheel.
Je leest steeds vaker dat we in een tijd leven waarin geluk een ‘must’ is. Hoe kijk jij daar tegenaan?
Het is niet realistisch en zeker niet wenselijk. Als het een must is kun je alleen maar teleurgesteld raken. Want je bent altijd bezig om dat geluk binnen te halen, met je aandacht vooral gericht op de toekomst. Terwijl geluk veel meer zit in het ervaren van het hier en nu. Van de kleine dingen in het leven.
De eerste zonnestraal, dat leuke onverwachte contact, een kaart van een dierbare.
Het is het verschil tussen ‘geluksmode’ en ‘geluksmodus’: mode is vaak afhankelijk van externe factoren en tijdelijk. Modus is intern, het zijn jouw gevoelens en energie, vanuit je eigen kern.
Je gelukkig voelen, wat is dat eigenlijk?
Het blijft lastig te omschrijven maar het gaat erover dat het OK is wat je voelt en dat je tevreden kunt zijn met jezelf en je leven.
Er kunnen allerlei positieve emoties zijn, zoals blijdschap, plezier, vredigheid, ontspanning of ontroering. Blijdschap bijvoorbeeld, én dat bewust ervaren, vereist een hoge mate van verbinding met jezelf en je omgeving.
Is ‘je ongelukkig voelen’ het omgekeerde?
Nee, zo eenvoudig is het niet. Je ongelukkig voelen is vaak een overlevingsstrategie. Het waarschuwt je dat er iets is wat aandacht nodigt heeft. De uitdaging is dit signaal serieus te nemen en hier iets aan te doen.
Overigens duidt onderzoek erop dat het vermogen om geluk te ervaren voor ongeveer de helft erfelijk bepaald is. De rest wordt veroorzaakt door invloeden uit de omgeving en hoe je daar zelf mee om leert gaan en of je je werk- en privéleven positief inricht.
Dus het is ook OK om geconfronteerd te worden met minder fijne gevoelens of gebeurtenissen?
Absoluut! Om even een persoonlijk voorbeeld te geven: ik had in het voorjaar een nieuwe racefiets gekocht waar ik erg blij mee was. In de vakantie kwamen mijn vriend en ik, na een duik in de zee, terug bij de fietsen. De ketting was doorgeknipt. Alleen zijn fiets stond er nog. Vroeger zou mijn eerste reactie geweest zijn: ‘Het is gelukkig maar een fiets!’ Gelijk de positieve kant naar voren halen.
Tegenwoordig mogen nare gevoelens er ook zijn, dus ik heb flink ‘gefoeterd’. Ik was echt even van slag, met tranen en al. Wat luchtte dat op, zeg!
Je ‘mag’ je ook rot voelen en dat uiten! Het is trouwens goed om je te realiseren dat als je jezelf die ruimte gunt, je een ander ook ruimte geeft om verdriet of boosheid te tonen. En met jou te delen.
Het zegt bovendien iets over je eigen weerbaarheid en veerkracht als je daarna gaat onderzoeken wat je vervolgstappen zullen zijn richting een oplossing. Wij huurden de rest van de vakantie 2 mountainbikes zodat we op gelijkwaardige fietsen onze vakantie konden voortzetten.
Kan je als 111 deelnemer ook geconfronteerd worden met minder positieve gevoelens?
Kijk, je gaat een reis aan; op weg naar de beste versie van jezelf. Daar horen ook lastige gevoelens en gedachten bij. En tegenvallers. Wij reageren daarop, niet met kritiek maar met opbouwende feedback, de juiste vragen stellen en verbetersuggesties. Het gaat erom dat je je ondersteund voelt om je grenzen te verleggen en meer je eigen veerkracht en weerbaarheid in te zetten. Passend bij jou als persoon.
Wat vind jij als psycholoog de grootste meerwaarde van 111?
De combinatie van oprechte aandacht voor de persoon waarbij de techniek een belangrijk middel is ter ondersteuning: High Touch en High Tech. En dat we kijken naar de totale mens in alle facetten die meespelen om een gezond leven te leiden. En dat kan nooit een standaardverhaal zijn.
