Een bekende filmscène: Een intens verdrietige vrouw pakt een grote bak ijs uit de vriezer. Ze eet er een paar happen van en haar tranen verdwijnen. IJs is, net als chocolade, echt troostvoedsel. Je voelt je er even beter door. Bart Keijser, microbioloog bij het TNO, onderzocht de wisselwerking tussen hersenen, darmen en voedsel.
‘Het is opvallend dat we onder stress onbewust ons eetpatroon veranderen en meer snelle koolhydraten eten. Er is dus écht sprake van interactie tussen voedsel, darmen en hersenen.’ De microbioloog legt uit hoe deze zogenaamde ‘Gut Brain Connection’ werkt: ’Darmbacteriën produceren bepaalde neurotransmitter-achtige stoffen die een direct effect hebben op het functioneren van ons brein. Via deze ‘feedback loop’ tussen hersenen en darmen verandert bij mensen die stress ondervinden, de samenstelling van de darmmicrobiota (red. darmflora).’
Buik – brein – buik
De ‘Gut Brain Connection’, de wisselwerking tussen wat er in onze buik en onze hersenen gebeurt, werkt twee kanten op. Emoties beïnvloeden onbewust onze voedselkeuze en tegelijkertijd beïnvloedt het voedsel dat we eten onze emoties.
Stress wegeten
Eten voedt allereerst ons lichaam. Maar eten kan ons ook emotioneel ‘voeden’ door ontspanning of rust te geven. Calorierijke producten zoals koek, chocola en chips hebben dan vaak de voorkeur. Daar is op zich niets mis mee als je er bewust van geniet. Maar als je geregeld snoep- of eetbuien hebt waarmee je lastige emoties compenseert of dempt, is er sprake van ‘emotie-eten’. Je voelt je dan wel beter, maar het duurt maar heel even. Daarna komt het schuldgevoel, de moedeloosheid en het excuus. En, omdat het dan toch niets meer uitmaakt, neem je nog een koekje en nog één en nog één… of de hele rol. Vervolgens ben je waarschijnlijk weer een poosje erg streng voor jezelf en let je extra op je calorie-inname. Of je compenseert door maaltijden over te slaan of extreem veel te sporten. Dan beland je in een vicieuze cirkel.
Comfortfood
Soms voel je je prettig als je een bepaald gerecht bereidt en opeet en blijft het gevoel daarna nog hangen. Dat kan komen doordat je het heel lekker vindt of doordat het fijne herinneringen oproept. En dat terwijl het een gezond gerecht is, zoals een lekkere romige soep, curry of ovenschotel. Het bereiden of eten van zo’n gerecht, voelt dan als een soort thuiskomen. Je kookt deze dan ook om jezelf te troosten of te verwennen.
Comfort drankje
Er zijn ook activiteiten die je kunt combineren met iets lekkers. Je kunt bijvoorbeeld in een gezellig tentje thee of koffie drinken met een vriend of vriendin. Of in je eentje een goed boek of mooi tijdschrift lezen met een warm drankje erbij.
Geen eetlust
Het is bewezen dat vrijwel iedereen anders gaat eten als reactie op langdurige stress. De een eet meer en/of ongezonder en komt aan in gewicht. De ander krijgt juist geen hap door de keel zodra de stressvolle situatie begint en krijgt de eetlust pas weer terug zodra de situatie voorbij is. Dit kan leiden tot gewichtsverlies.
Jouw reactie
Heb jij inzicht in jouw reactie op stress? Door stresssignalen bij jezelf te herkennen, kun je vroegtijdig ingrijpen. Dit komt je gezondheid ten goede.
Bronnen: Om de content op Preventieplatform 111 feitelijk te onderbouwen, raadpleegt 111 uitsluitend kwalitatieve bronnen, wetenschappelijke studies en de eigen 111 experts.
