Autonomie op de werkvloer duidt de vrijheid aan die medewerkers hebben om hun eigen werk te regelen en hier invloed op uit te oefenen. Of het nu gaat om de methode van werken of over de mate waarin ze zelf hun takenpakket kunnen aanvullen, met veel autonomie hebben medewerkers hier zelf invloed op. Ze maken hun eigen keuzes, zijn bewust van hun eigen werkwijze en durven hierin verantwoordelijkheid en initiatief te nemen. Ook kunnen ze, als dat nodig is, taken uitbesteden. Ze houden taken niet bij zich als dat niet nodig is.

Voordelen van veel autonomie

• De medewerkers zijn minder vatbaar voor een burn-out als ze zelf meer kunnen bepalen.
• Mensen werken op een manier die goed bij hen past, wat tot betere resultaten én meer werkgeluk leidt.
• Medewerkers zijn innovatiever, omdat ze meer in oplossingen denken.
• Het zorgt voor meer vertrouwen in het eigen oordeel
• Medewerkers zijn kritischer op hun eigen werk, doordat ze beter kunnen reflecteren. Ook dit verhoogt het prestatieniveau.

Valkuilen van veel autonomie

• Autonome medewerkers kunnen ongeduldig zijn en willen vaak te snel gaan.
• Het autonoom werken kan zo leidend worden dat werknemers alleen nog hun eigen koers willen varen.
• Autonome medewerkers hebben veelal moeite om naar collega’s te luisteren.
• Autonome medewerkers vinden het moeilijk om ideeën van anderen aan te nemen. De samenwerking kan daardoor in het gedrang komen, wat de kwaliteit van het werk en de werksfeer negatief kan beïnvloeden.

  Bron: Yacht

Zelfsturende teams

Zoals hierboven beschreven, kleven er veel voordelen en slechts een klein aantal nadelen aan veel autonomie op de werkvloer.

Maar hoe is dit eigenlijk voor de zelfsturende teams? Met de toegenomen behoefte aan meer autonomie zijn deze erg populair geworden. Het idee achter zelfsturende teams is vaak dat er meer autonomie door gecreëerd wordt en dat er efficiënter door kan worden gewerkt.

Oplossing voor alles?

Het lijkt soms wel alsof het zelfsturende team voor elk probleem binnen de organisatie wordt ingezet. Worden de managers belast met te veel regeltaken? “Stap over op zelfsturende teams!” Zijn de werknemers ongelukkig? “Ga voor een zelfsturend team!”

Voordelen zelfsturende teams

In zelfsturende teams is er sprake van veel flexibiliteit doordat beslissingen vaker binnen het eigen team gemaakt worden in plaats van in verschillende lagen van de organisatie. Om dezelfde reden is er ook meer ruimte voor innovatie.
Daarnaast krijgen medewerkers van zelfsturende teams over het algemeen meer verantwoordelijkheden, wat weer zorgt voor een hogere motivatie.

Wanneer vooral geschikt?

In bepaalde bedrijfstakken of beroepen werken zelfsturende teams uitstekend. Vooral in creatieve beroepen kan een zelfsturend team de resultaten en het werkplezier vergroten. Ook in andere soorten teams kan zelfsturing geschikt zijn,
dan wel met de voorwaarde dat het team veel denkwerk binnen één functiegebied heeft.

Wanneer minder geschikt?

Maar er zijn ook situaties waarin zelfsturende teams niet goed werken. Volgens HRpraktijk is dit is onder andere het geval bij teams met veel uitvoerende taken of een grote variatie aan disciplines. Al helemaal in het geval dat de onderlinge teamleden erg verschillende opvattingen over het werk hebben, is een zelfsturend team niet aangewezen.

Nadelen

Zelfsturende teams zijn dus niet voor elke organisatie en elk team geschikt. Maar welke nadelen kleven er dan precies aan?
Ten eerste kan het problemen opleveren dat collega’s elkaar moeten aanspreken op elkaars gedrag. Waar eerst een leidinggevende die rol op zich nam, doet het team dat nu zelf. Dat kan voor onduidelijkheid en confrontaties zorgen.
Daarnaast ontbreekt een goede coördinatie tussen de onderlinge teams. Hierdoor kan het overzicht verloren gaan. Soms wordt daarom iemand met een helicopterview aangewezen om het overzicht te bewaren. Het gevolg hiervan is wel dat er juist weer een verantwoordelijke boven het team komt te staan. En dat was nu juist niet het idee waarmee het zelfsturende team in het leven werd geroepen.

Risico’s

Aan zelfsturende teams kleven verschillende risico’s, zeker wanneer deze niet geschikt voor de organisatie of het team zijn. Zo kunnen er onnodige conflicten optreden, voornamelijk vanwege een machtsstrijd binnen het team.
Daarnaast is er kans op een lagere werktevredenheid en lagere werkbetrokkenheid. Dit kan vervolgens leiden tot meer ziekteverzuim en meer personeelsverloop.

Conclusie

We kunnen stellen dat er absoluut mooie voordelen zitten aan zelfsturende teams. Maar het is niet helemaal zaligmakend: Er is een aantal duidelijke nadelen waar gewaakt voor dient te worden.
Of een zelfsturend team geschikt is, hangt helemaal van de organisatie en de werkzaamheden af.