Bij verzuim wordt onderscheid gemaakt in de periode dat het verzuim aanhoudt: kort, middellang, lang en frequent kortdurend. Er zijn er verschillende gradaties te onderscheiden:

• Zwart: Een medewerker is niet ziek, maar meldt zich wel ziek.
• Grijs: Een medewerker had eigenlijk wel kunnen werken omdat hij/zij slechts een klein beetje ziek is. Denk hierbij aan een verkoudheid of lichte hoofdpijn.
• Wit: Een medewerker meldt zich ziek omdat hij/zij daadwerkelijk ziek is en kortom niet kan werken.
• Roze: Een medewerker gaat door met het werk terwijl hij/zij eigenlijk te ziek is om te werken. Het gevolg hiervan is dat de taken niet naar behoren of niet op het benodigde tempo gedaan worden.

Forse stijging

Over de gehele linie is er in de meeste sectoren een forse stijging in het verzuim geweest, ook al verschillen de verzuimpercentages per sector. Het landelijk gemiddelde lag in het 2e kwartaal van 2022 op 5,4%. In het 2e kwartaal van 2019 was dit een stuk lager: 4,3%.

Oorzaken wit en grijs verzuim

1. Overig verzuim: dit is verantwoordelijk voor 37% van de verzuimgevallen. Onder overig verzuim valt alle verzuim dat niet onder overspannenheid, burn-out, psychische klachten, verkoudheid, griep of klachten aan het bewegingsapparaat valt.
2. Overspannenheid of burn-out en psychische klachten: Dit draagt bij aan 27% van het totale verzuim.
3. Verzuim wegens klachten aan het bewegingsapparaat: Denk hierbij aan schouder-, nek- en rugklachten, verantwoordelijk voor 24% van de verzuimgevallen.
4. Verkoudheid en griep: verantwoordelijk voor 12% van de verzuimgevallen.

Werk gerelateerd of niet?

Naast de kleurcategorieeën waarin je kunt indelen hoe ziek iemand werkelijk is, kun je het verzuim ook indelen in werkgerelateerd en niet-werkgerelateerd verzuim.

Niet-werkgerelateerd verzuim

Bij niet-werk gerelateerd verzuim meldt een medewerker zich ziek omdat hij of zij bijvoorbeeld een privésituatie heeft die om aandacht vraagt. Denk ook aan kinderen of ouders die extra zorg nodig hebben of de periode na een verhuizing waarbij een werknemer zich ziekmeldt om de nieuwe woning op orde te maken.

Werkgerelateerd verzuim

Bij werkgerelateerd verzuim speelt de situatie op de werkvloer een doorslaggevende rol, bijvoorbeeld wanneer een werknemer zich fysiek onveilig voelt, wanneer er een conflict is met een of meerdere collega’s of wanneer de medewerker wordt gepest. Ook kan het voorkomen dat een medewerker psychische of fysieke klachten krijgt door het werk. Maar ook wanneer het werk inhoudelijk niet aansluit bij de werknemer, waardoor hij of zij niet gemotiveerd is en zich niet betrokken voelt, kan iemand zich ziekmelden.

Belastende arbeidsomstandigheden

Van een heel andere orde is werkgerelateerd verzuim door belastende arbeidsomstandigheden. Daaronder worden fysieke en psychosociale arbeidsbelasting verstaan. Bij fysieke arbeidsbelasting verzuimt een medewerker, doordat het werk te zwaar of fysiek onveilig is. Dit kan het geval zijn bij zwaar lichamelijk werk, werken met giftige stoffen of werk waarbij langdurig dezelfde handelingen worden verricht. Bij psychosociale belasting verzuimt een medewerker, doordat werk te moeilijk of te stressvol is, de werkdruk te hoog is of door moeilijkheden met collega’s of klanten.

Ga in gesprek

Om uitval te voorkomen, moet je je verdiepen in de verzuimcijfers en in mogelijke oorzaken van verzuim. Weet je welke vormen van ziekteverzuim binnen jouw organisatie het meest voorkomen?
Ga in gesprek met medewerkers die zich vaak ziekmelden. Wat speelt er precies? Zijn er factoren waar jij als werkgever of manager een positieve invloed op kunt uitoefenen? Pas wanneer je hiervan op de hoogte bent, kun je een stress-analyse maken en gerichte stappen nemen om het verzuim te verlagen.

Bronnen: Om de content op Preventieplatform 111 feitelijk te onderbouwen, raadpleegt 111 uitsluitend kwalitatieve bronnen, wetenschappelijke studies en de eigen 111 experts.